DEVAM: 14- ALLAH
YOLUNDA SAVAŞ İÇİN AT BAĞLAYIP HAZIRLAMAK BABI
حدّثنا
مُحَمَّدُ
بْنُ
بَشَّارٍ. ثنا
وَهْبُ بْنُ
جَريْرٍ. ثنا
أَبِي. قَالَ:
سَمِعْتُ يَحْيَى
بْنَ
أَيُّوبَ
يُحَّدِثُ
عَنْ يَزِيْدَ
بْنِ أَبِي
حَبِيبٍ،
عَنْ عُلَيِّ
بْنِ رَبَاحِ،
عَنْ أَبِي
قَتَادَةَ
الأَّنْصَاريِّ؛
أَنَّ
رَسُولُ
اللهِصلى
الله عليه
وسلم قَالَ:
((خَيْرُ
الأَدْهَمَ،
الأَقْرَحُ،
الْمُحَجَّلُ،
الأَرْثَمُ،
طَلْقُ
الْيَدِ الْيُمْنضى.
فِإِنْ لَمْ
يَكُنْ
أَدْهَمَ، فَكُمَيْتٌ.
عَلَى هذِهِ
الشِّيَةِ)).
Ebû Katâde
el-Ensârî (r.a.)'den rivayet edildiğine göre; Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve
Sellem) şöyle.buyurmuştur: «Atın en hayırlısı, yağız, alnında ufacık beyaz
nişan bulunan, ayaklarında beyazlık olan, burnu ve üst dudağı beyaz ve sağ ön
ayağı mutlak (nişansız) attır. Eğer yağız olmazsa, bu alâmetti doru at (da
hayırlıdır.)»
AÇIKLAMA: Bu hadisi, Tirmizi, Hakim, İbn-i H i b b an, Ahmed ve Darimi de rivayet
etmişlerdir. Bu hadiste geçen ve atın renklerine "ait bazı kelimeleri açıklayalım:
Edhem: Siyah demektir. Buna yağız at denilir.
Akrah: Alnında
ufacık bir beyaz nişan bulunan attır. Bu nişan bir dirhem küçüklüğünde bile
olabilir. Tuhfe yazarının beyanına göre bu nişan atın yüzünün herhangi bir
yerinde olabilir.
Muhaccel: İki
veya üç ya da dört ayağında bilek kemiklerinin yukansına kadar uzanan ve diz
kapaklarını geçmeyen az veya çok miktarda beyazlık bulunan ata denilir. Bu
beyazlığa da Tahcil denilir.
Ersem: Burnu ve
üst dudağı beyaz olan attır. Bazılarına göre yalnız üst du dağı beyaz olan,
diğer bir kavle göre yalnız burnu beyaz olan ata denilir.
Tulk: Mutlak
manasına kullanılmıştır. Atın falan ayağı Tulk'tur, denilince o ayağın renginin
atın vücudunun ekserisinin rengine uygunluğu kasdedilir.
Kümeyt: Doru
manasınadır.
Şiyet: Bu
kelimenin asıl manası, atın vücudunun çoğundaki renge muhalif olan her hangi
bir renge denilir. Burda ise alamet manasında kullanılmıştır.
Bu hadis en
hayırlı atın, hadiste anlatılan alametleri taşıyan yağız at olduğuna ve bundan
sonra da ayni alametleri taşıyan doru at olduğuna delalet eder.
Tirmizi'nin
rivayetine göre hayırlı at edhem, akrah ve ersem olan, sonra edhem, akrah,
muhaccel ve bir ayağı tulk olan attır. Eğer at edhem değil ise bu alametleri
taşıyan kümeyt at hayırlı attır.